Mszą św. w intencji Ojczyzny, odprawioną w kościele farnym przez ks. kan. Józefa Podemskiego, proboszcza parafii Chrystusa Króla i Zwiastowania NMP w koncelebrze z ks. Krzysztofem Skowrońskim, proboszczem parafii św. A. Boboli rozpoczęły się uroczystości patriotyczno-religijne w 90. rocznicę powrotu Rawicza do Polski. Ks. J. Podemski w czasie nabożeństwa wygłosił przepiękną homilię o patriotyzmie powstańców i ich dowódców, którzy walcząc zbrojnie i zabiegami dyplomatycznymi doprowadzili do powrotu ziem południowo-zachodniej Wielkopolski do Macierzy.
Tradycyjnie po nabożeństwie uczestnicy uroczystości prowadzeni przez orkiestrę dętą „Gazomet” przeszli przez miasto przed pomnik Żołnierza Polskiego, dawniej przed II wojną światową – pomnik Powstańca Wielkopolskiego. Tam delegacje złożyły wiązanki kwiatów.
Ostatnia część uroczystości odbyła się w Ratuszu, gdzie Muzeum Ziemi Rawickiej zorganizowało wystawę „90. rocznica powrotu Rawicza do niepodległej Polski”. Bożena Raus, dyrektor MZR przedstawiła historię bitew o Rawicz w latach 1919-1920.
Upamiętniając 90. rocznicę powrotu Rawicza do Polski, oprócz uroczystości patriotyczno-religijnych, jakie się odbyły 17 stycznia w Rawiczu, samorząd Gminy Rawicz postanowił wzbogacić te obchody wydaniem publikacji „Walki o Rawicz” autorstwa ks. Zdzisława Zakrzewskiego. Nieliczne egzemplarze dwóch przedwojennych wydań książki „Walki o Rawicz. Wspomnienia z Powstania Księdza Zdzisława Zakrzewskiego Proboszcza w Golejewku”, są przechowywane w Rawickiej Bibliotece Publicznej i w Muzeum Ziemi Rawickiej.
Warto przy okazji 90. rocznicy powrotu Rawicza do Polski wspomnieć o wcześniejszych wydawnictwach związanych z Powstaniem Wielkopolskim na Ziemi Rawickiej, które ukazały się przy wsparciu samorządu Gminy Rawicz:
1. Benon Miśkiewicz, Powstanie Wielkopolskie 1918 - 1919. Rawicz 1995, Wydawnictwo „GRAMMA”,
2. Zbigniew Pilarczyk, Powstanie Wielkopolskie 1918/1919 na Ziemi Rawickiej, Rawicz 1999, Wydawnictwo „GRAMMA”,
3. Stanisław Jędraś, 80. rocznica powrotu Rawicza do Polski, Rawicz 2000, Wydawnictwo "GRAMMA",
4. Stanisław Jędraś, Ziemia Rawicka w Powstaniu Wielkopolskim 1918 - 1919, Rawicz 2001, Urząd Miejski Gminy Rawicz.
Ksiądz Zdzisław Zakrzewski był działaczem niepodległościowym, historykiem, literatem. Urodził się 11 czerwca 1870 r. w Kokorzynie, powiat kościański. Był synem Władysława, dziedzica Kokorzyna, posła na sejm pruski, powstańca 1863 r. oraz matki Wandy z Rawiczów - Kośnickich. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1896 r., a pierwsze lata pracy duszpasterskiej odbywał w Śremie i Kościanie. W1900 r. otrzymał probostwo w Golejewku, gdzie zbudował w 1903 r. nowy kościół. W sąsiednim Golejewie założył w 1901 r. bank spółdzielczy i był jego dyrektorem. Była to czysto polska placówka w okresie, gdy trwała germanizacja Wielkopolski. Posiadał niewątpliwy talent literacki. Pisał prozą i wierszem. Cenne są jego opracowania dotyczące Czestramu - Golejewka i tamtejszego kościoła. W1924 roku został proboszczem w Wolsztynie gdzie napisał pracą historyczną „Z dziejów Wolsztyna i okolicy" wydaną w Lesznie w 1932 r. 1 grudnia 1931 r. na własną prośbę został przeniesiony do Dolska, gdzie dość niespodziewanie, zakończył w 1936 r. swoje pracowite życie. Tam też spoczywa na cmentarzu przykościelnym.
Ksiądz Zdzisław Zakrzewski znany jest przede wszystkim jako działacz niepodległościowy z Rawicza. Tu był prezesem Rady Ludowej na powiat. Uważano go wtedy w powiecie za postać pierwszoplanową. Niemcy mówili o nim, że był „najbardziej fanatycznym Polakiem w południowo-zachodniej Wielkopolsce". Tutejsi wojskowi, przywódcy powstania zarzucali mu jednak bierność w pierwszej fazie ruchu powstańczego, zbytnią ugodowość z Niemcami i nadmierną trwogę przed ich potęgą. Nie zezwalał młodym przywódcom na rozpoczęcie natarcia na Rawicz. Tłumaczył, że chociaż miasto uda się zdobyć, to go będzie trudno utrzymać, gdyż jest położone zbyt blisko granicy. Wyraził na to zgodę dopiero na początku lutego 1919 r., gdy Niemcy zdążyli się dobrze przygotować do odparcia uderzenia. Mimo dwukrotnych prób w nocy z 3/4 i 5/6 lutego 1919 r. powstańcy miasta nie zdobyli.
Od zarzutów Zygmunta Wieliczki ks. Zakrzewski bronił się skutecznie przed komisją wojskową, powołaną przez gen. Dzierżanowskiego w listopadzie 1931 r.
Ks. Zakrzewski napisał książkę „Walki o Rawicz", jako wspomnienia z powstania, które po raz pierwszy drukowane były w odcinkach w „Orędowniku Powiatowym i Głosie Ziemi Rawickiej” w latach 1921-1922. W formie broszury ukazały się nakładem autora w 1922 (w Drukarni Leszczyńskiej). Drugie wydanie „Walk o Rawicz” wyszło z drukarni „Orędownika Powiatowego” w Rawiczu w 1934 roku, z przedmową autora napisana w Dolsku 27 grudnia 1933 roku.
Rawicz wrócił do Polski w wyniku ustaleń traktatu pokojowego zawartego w Wersalu 28 czerwca 1919 r. Tereny opanowane przez powstańców zostały decyzją traktatu oficjalnie włączone do odrodzonego państwa polskiego, a ziemie południowo-zachodniej Wielkopolski, których powstańcy nie zdołali opanować, zostały przyznane Polsce, ale miały przejść pod polską administrację po podpisaniu traktatu pokojowego przez Niemcy. Stało się to 17 stycznia 1920 r., kiedy to wojsko i władze niemieckie opuściły Leszno, Rawicz, Bojanowo, Rydzynę i Sarnowę.
Następnego dnia 18 stycznia 1920 r. ks. Zakrzewski wygłosił patriotyczno - religijne kazanie w czasie mszy polowej dziękczynnej odprawionej na rawickim rynku.
Na zakończenie uroczystości w MZR, Władysław Trawiński, znany regionalista zagrał na harmonijce i zaśpiewał kilka pieśni patriotycznych z okresu Powstania Wielkopolskiego oraz powstania styczniowego 1863 roku.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |