17 stycznia miną 103 lata od powrotu Rawicza do Polski po 127 latach od II rozbioru Polski, w wyniku którego Wielkopolska z Ziemią Rawicką znalazły się pod zaborem pruskim.
Dzięki uprzejmości pani Beaty Dupidis, trafiło do mnie ciekawe zdjęcie. Fotografia nie jest opisana, więc pozostaje mi jedynie spekulować, kiedy została wykonana, a postacie ze zdjęcia są dla mnie nieznane.
Zdjęcie wykonał fotograf, który na odwrocie zamieścił pieczęć z napisem: „Matz & Comp., Hofphotographen, Rawitsch”. Taki zakład fotograficzny działał w Rawiczu od lat 80-tych XIX w. przy ul. Berlińskiej (później w okresie II RP była to ul. Paderewskiego, a obecnie Wojska Polskiego).
Na zdjęciu widać wejście do sklepu z szyldem C. Czerwinska, a na drzwiach widnieje napis ze skrótem jeszcze w języku niemieckim „Inh. (skrót od właścicielka) Stefania Cieślińska”. W książce adresowej miasta Rawicza z 1906 r. wpisana jest: Klara Czerwinska, Fräulien, Woll= und Weißwarenhandlung, Wilhemlstraße 575 (Klara Czerwińska, panna, sklep z wełną i artykułami AGD, Wilhemlstraße 575).
Postacie na zdjęciu – można domyślać się, że matka z synem, mają przypięte kokardy z polskimi barwami narodowymi, a w witrynie sklepowej centralnie umieszczony jest orzeł biały, zapewne ma przedstawiać jakąś wizję godła Polski oraz są zatknięte chorągiewki z orłami Powstania Wielkopolskiego. Chłopiec na czapce ma znaczek, który w dużym powiększeniu przypomina orzełka.
Kiedy takie zdjęcie mogło zostać zrobione przez niemieckiego fotografa i jeszcze z niemieckimi opisami, a jednocześnie już z elementami używanymi w czasie Powstania Wielkopolskiego? Zapewne nie w maju 1920 r. lub jeszcze później, bo wtedy w oknie byłby już inny orzeł i zniknęły by opisy w języku niemieckim.
Ważne jest też miejsce, gdzie ta fotka została wykonana. Sklep był przy ul. Wilhemlstraße 575, a więc przy ulicy biegnącej w kierunku rynku, którą 17 stycznia 1920 r. od strony Sarnowy do Rawicza wkraczał oddział Strzelców Wielkopolskich 9 pułku i oddział ułanów. Następnego dnia, 18 stycznia witani przez władze miasta przy plantach na wlocie obecnej ul. 17 Stycznia.
Ks. Zdzisław Zakrzewski, proboszcz w Golejewku, jeden z organizatorów Powstania Wielkopolskiego na Ziemi Rawickiej, prezes Powiatowej Rady Ludowej, tak opisał moment powrotu Rawicza do Polski: „Do ostatniej chwili nie pozwolili Niemcy ludności polskiej Rawicza na żadne przygotowania i dekoracje na przyjęcie wojsk naszych - lecz w jednej chwili, zanim jeszcze opuścili rynek rawicki, jakby pod tknięciem różdżki czarodziejskiej ukazały się na ul. 17 Stycznia nie tylko liczne chorągwie narodowe, lecz i girlandy, festony i potężna brama triumfalna przy zbiegu ul. Kamińskiego z ulicą 17 Stycznia”.
Należałoby więc postawić kropkę nad „i” i dopowiedzieć, że zdjęcie przed sklepem „C. Czerwinska”, zostało wykonane 17 stycznia 1920 r. w dniu, w którym Rawicz powrócił do Macierzy po 127 latach pruskiego zaboru.