Okres poświąteczny, w okolicy zmiany kalendarza na nowszy, to czas refleksji i tradycyjnych podsumowań. Chciałbym przypomnieć w kilku zdaniach o sprawie, która niespełna parę dni temu tak mimochodem została przekazana w wiadomościach głównych nadawców i zauważona w niektórych lokalnych mediach. Informacja brzmiała mniej więcej tak: „15 grudnia 2019 r. została oddana do użytku droga ekspresowa S-5 łącząca Wrocław z Poznaniem”. Nowa droga ma kapitalne znaczenie dla mieszkańców miejscowości leżących w dwóch województwach na trasie starej „piątki”. A jak do tego doszło?
Baczni obserwatorzy pulsu życia miasta twierdzą, że w Rawiczu panuje jakaś stagnacja. Jedni twierdzą, że w Rawiczu czas się wręcz zatrzymał i czeka na, nomen omen, lepsze czasy. Są też tacy, którzy wskazują, że w innych miastach czas poszedł do przodu. Zdaje się, że obie te tezy są prawdziwe, bo są ku temu wyraźne przesłanki.
Na sesji październikowej Rady Powiatu Rawickiego przedstawiłem problem smogu, jaki występuje w Rawiczu i w okolicznych wsiach.O tej sprawie pisałem już w lutym 2017 r. w artykule: 4.02.2017 r. When the smoke is going down
Właściwie można by rzec, że Urząd się sypie. Ale tym razem nie w sensie budowli, tylko struktury organizacyjnej. Wczoraj minął termin składania aplikacji na funkcję skarbnika. Nie wpłynęło żadne zgłoszenie. 30 listopada wygasną uprawnienia odwołanego na poprzedniej sesji skarbnika oraz z automatu wygasną pełnomocnictwa zastępcy skarbnika do podpisywania dokumentów księgowych oraz innych zobowiązań, np. umów. Jeśli do tego czasu nie będzie przez Radę powołany nowy skarbnik lub przynajmniej ustanowiony główny księgowy jednostki, gminie grozi paraliż nie tylko finansowy.
Grzegorz Kubik na październikowej sesji Rady MGR zaproponował podniesienie stawek podatkowych o 15%, które będą obowiązywały w przyszłym roku. I podobno włodarz żalił się, że to i tak jeszcze za mało, aby w 2020 r. z dochodów pokryć choćby wszystkie wydatki bieżące (sic!). Podwyższanie podatków rok do roku o ponad 10%, to już nie jest stagnacja, tylko oznaka nadchodzącego kryzysu. A 15% podwyżka podatków lokalnych (i zdaniem „gospodarnego burmistrza od zaraz”, jeszcze za mała), to zwiastun poważnych kłopotów dla przedsiębiorców i zwykłych mieszkańców gminy. Słowo zapaść, chyba będzie najlepszym określeniem tego, co się może wkrótce wydarzyć. W czerwcu 2017 r. G. Kubik, burmistrz gminy, w swoim organie prasowym „Gazecie Rawickiej”, tryumfalnie zakomunikował, że "jestem zadowolony, że wdrażamy stagnację gospodarczą"**. Po kolejnych dwóch latach włodarz może z całą satysfakcją zakomunikować, że akurat to życzenie udało mu się skutecznie wdrożyć. Ale dzisiaj, po ostatniej sesji, może z dumą wyrazić zadowolenie z tego, że radni pozwolili mu na wdrożenie kryzysu w 2020 r. w gminie Rawicz.
Tegoroczna XIV edycja konferencji pt. „Śladami powstania wielkopolskiego. Miejsca upamiętnienia walk i wydarzeń w 1919 roku", odbyła się 22 października. Wprowadzenia do tematu konferencji dokonał Henryk Pawłowski, starszy kustosz Muzeum Ziemi Rawickiej, który w formie prezentacji przedstawił rys historyczny na temat powstania wielkopolskiego na ziemi rawickiej.
W dawnych, słusznie minionych czasach, w żargonie osób z obsługi imprez tzw. masowych, gdy pytało się ich, co dzisiaj nagłośniacie, oświetlacie lub obsługujecie sprzętowo, scenicznie itd., najczęściej w odpowiedzi usłyszało się, że dzisiaj mamy „Dzień FJUTA”. Taki skrót od Dzień (miasta), Festiwal, Jarmark, Uroczystość (najczęściej państwowa), Teatrzyk, Akademia (gminna). Nie ważne co się „obskakiwało”, bo z punktu widzenia osób z obsługi technicznej, wszystkie te formy imprez, to kolejny raz taka sama sztampowa robota. Najczęściej to męczarnia, bo przez kilka godzin trzeba było stać lub siedzieć na rynku, albo w słońcu, jak na patelni lub w deszczu na łące, na której działy się np.: zawody strażackie, dożynki, turnieje wsi, itp. Obecnie „dzień fjuta*” może mieć jeszcze inne znaczenie.
W 207 numerze „Orędownika” z 10 września 1889 r. ukazała się taka oto notatka: „Rawicz. Dnia 19 bm. oddaną tu zostanie do użytku nowo zbudowana bóźnica1”. Dzisiaj, 19 września 2019 r. mija 130-lecie tego wydarzenia. Landrat2, który uczestniczył w ceremonii otwarcia synagogi, w swoim wystąpieniu wyraził radość rządu królewskiego, że społeczności żydowskiej w Rawiczu udało się zbudować tak wspaniały budynek, który „niewątpliwie uczynił miasto atrakcyjnym”. Bez wątpienia budowla ta o wysokości 30 m górowała w północno-zachodnim kwartale starego miasta i na tle zabudowy Rawicza w obrębie plant wyróżniała się architektonicznie wschodnim charakterem bryły zwieńczonej okazałą kopułą.
Jutro, w piątek, 13 września 2019 r., wraz z zachodem słońca na zachodzie, ok. godz. 1905 na niebie od wschodu wzejdzie księżyc w pełni. Będzie to wyjątkowa pełnia, która zdarza się raz na 20 lat. Księżyc Żniwiarzy to pełnia najbliższa równonocy jesiennej, podczas której naturalny satelita Ziemi wschodzący nisko nad horyzontem wydaje się znacznie większy niż w momencie, w którym znajduje się wysoko na niebie. Wędrówkę Księżyca po niebie będzie można obserwować już od zachodu Słońca, dzięki czemu powinno być wyjątkowo jasno.
„W dniu 1.09.1939 r. dowódca obrony Rawicza, kpt. Stefan Otworowski, miał do dyspozycji 8 (ósmą) kompanię III baonu 55 p.p. oraz Straż Graniczną. 1 września o świcie do Rawicza przybył pluton samochodów pancernych (6 samochodów panc.) pod dowództwem por. Adama Staszkowa, który jednak, w związku z krytyczna sytuacją w Bojanowie i Kaczkowie, został z Rawicza wycofany”. Tak opisywał pierwsze dni września 1939 r. w Rawiczu Franciszek Jopp.
W dniu Święta Pracy złożona została wiązanka kwiatów pod tablicą umieszczoną na Ratuszu w hołdzie bezrobotnym, zastrzelonym na rawickim rynku podczas „manifestacji głodowej” 19 sierpnia 1921 roku.
Podstawowym obowiązkiem burmistrza jest prowadzanie gospodarki finansowej w sposób transparentny i zrozumiały, nie tylko dla (swoich) radnych, ale przede wszystkim dla mieszkańców gminy. Na ostatniej sesji radni wyrazili zgodę na zaciągnięcie 10 mln zł kolejnego kredytu. Nie dotarło do mnie, aby burmistrz przedstawił przewidywane wydatki związane z obsługą długów, które już ta władza narobiła i chyba nie pokazał wyliczeń planowanych wydatków inwestycyjnych w rozbiciu na poszczególne zadania. Jeśli radnym nie zostało to przedstawione na komisjach, a radni sami tego od burmistrza nie wyegzekwowali, to dali się prymitywnie ograć.
Zaraz po świętach radnych czeka koszyk pełen niespodzianek. Rada na sesji kwietniowej ma zająć się dalszym zadłużaniem gminy. Burmistrz wnosi do rady o zgodę na zaciągnięcie kolejnego kredytu. Przy zadłużeniu gminy na koniec 2018 roku, które wyniosło ok. 35 mln zł, włodarz chce wziąć „chwilówkę” w wysokości dalszych 10 mln zł. Ma ona posłużyć głównie do spłaty terminowych rat wcześniej zaciągniętych kredytów. Radni zastanawiają się, o co chodzi, przecież burmistrz w poprzedniej kadencji dostał od rady zgodę na zaciąganie kredytu do 10 mln zł bez pytania rady? Czyżby już to też skonsumował?
Trochę jak w tytule amerykańskiej komedii z 1983 r. „Nieoczekiwana zmiana miejsc”, w powiecie rawickim uruchomiona została karuzela stanowisk i funkcji. Z zasiadania w zarządzie powiatu zrezygnowali radni Krzysztof Kołeczko i Radosław Osiecki, a z przewodzenia komisji skarg, wniosków i petycji zrezygnowała Aleksandra Ciąder-Hajnce. Później ta ostatnia radna, głosami radnych koalicji rządzącej w powiecie, została przeflancowana do zarządu. Zaś ten pierwszy radny będzie zasiadał na miejscu radnej, jako przewodniczący komisji skarg, wniosków i petycji. A wszystko to działo się w atmosferze ociekającej wazeliną podczas wygłaszanych pochwał o kompetencjach i domniemanych lub przypisywanych sobie zasługach. Z uwagi na dbałość o „wysoki etos” przy kolejnym wzajemnym obdzielaniu się funkcjami, oprócz wychwalania przymiotów i pochwał dla swoich, o przyczynach zamieszania nikt już później nie wspominał.
Dla podatników w 2018 r. tak się szczęśliwie złożyło, że najpierw władza musiała określić stawki podatkowe na 2019 r., a potem były wybory. Stąd podatki i opłaty wzrosły „normalnie”, a nie o kilkaset procent, jak to miało miejsce od 2015 do 2018 r. Wywindowana przez poprzednie trzy lata o ponad 500% opłata z tytułu wieczystego skłania mnie jednak do spojrzenia na zasadność wydawania przez gminę środków na niektóre zadania. W tym felietonie pominę sprawę tzw. wydatków „twardych” na inwestycje infrastrukturalne, bo jak podkreślają niektórzy z moich rozmówców, włodarz jeszcze się uczy. Ma za sobą dopiero cztery lata nauki, a szkołę na poziomie podstawowym wydłużono do ośmiu klas.
Cóż takiego ma upamiętniać nazwa „Rondo Bitew o Rawicz 1919 r.”?
W czasie powstania wielkopolskiego na ziemi rawickiej, dwie bitwy oddziałów powstańczych o Rawicz, które zakończyły się niepowodzeniem? A może dwa kontrataki niemieckie, które obroniły Rawicz przed atakami powstańców i prawdopodobnie zapobiegły ofiarom wśród cywilnych mieszkańców miasta? Bo po zdobyciu przez powstańców Sarnowy, 6 lutego 1919 r. doszło do grabieży i plądrowania miasta oraz innych gorszących wydarzeń, o czym napisał w swych wspomnieniach ks. Zdzisław Zakrzewski1.